عباس مالیان؛ علی محمدی؛ عباس علیمحمدی؛ جلال ولیاللهی
دوره 3، شماره 9 ، اسفند 1395، ، صفحه 43-62
چکیده
خشک شدن تدریجی دریاچهی ارومیه، چند سالی است که به مسألهای ملی و بینالمللی تبدیل شده است. در دهههای اخیر توسعهی صنعتی ناپایدار و بهرهبرداری بیرویه از سفرههای آب زیرزمینی از علل اصلی خشک شدن دریاچهی ارومیه بوده است. در این پژوهش به بررسی و آشکارسازی و پایش تغییرات دریاچهی ارومیه و محیط پیرامونی آن با ...
بیشتر
خشک شدن تدریجی دریاچهی ارومیه، چند سالی است که به مسألهای ملی و بینالمللی تبدیل شده است. در دهههای اخیر توسعهی صنعتی ناپایدار و بهرهبرداری بیرویه از سفرههای آب زیرزمینی از علل اصلی خشک شدن دریاچهی ارومیه بوده است. در این پژوهش به بررسی و آشکارسازی و پایش تغییرات دریاچهی ارومیه و محیط پیرامونی آن با تلفیق سامانه اطلاعات مکانی و دورکاوی طی بازهی زمانی بیش از نیم قرن پرداخته شده است. برای نیل به این هدف، از عکسهای فتوگرامتری هوایی سال ۱۹۵۵و نقشهی توپوگرافی تهیه شده از آن عکسها، دادههای مدل ارتفاعی رقومی (DEM) منطقهی مورد مطالعه، اطلاعات مربوط به چاههای آب پیرامون غربی دریاچه، اطلاعات کیفی آب دریاچه و تصاویر سنجندههای TM ، ETM+و OLI ماهوارههای لندست ۵، ۷و ۸ استفاده شده است. بازهی زمانی تحقیق شصت سال در فاصلهی سالهای 1955 تا سال ۲۰۱۴ میلادی است. بدین منظور 12 تصویر مختلف مربوط به دورههای متفاوت مورد بررسی قرار گرفت. نتایج تحقیق نشان میدهد که مساحت و محیط پیرامونی دریاچهی ارومیه تغییرات گستردهای در سالهای اخیر داشته است. مساحت دریاچه از ۴۵۱۸۰۰ هکتار در سال ۱۹۵۵ به ۸۹۷۳۰ هکتار در سال ۲۰۱۴ کاهش یافته است. در این تحقیق مشخص گردید بیشترین پسروی دریاچه در قسمت جنوبی آن به وقوع پیوسته است. این پسرویها همراه با گسترش پهنههای نمکی در سواحل این دریاچه همراه است. پایین آمدن سطح آب دریاچه رابطهی مستقیم با گسترش زمینهای کشاورزی پیرامون دریاچه و رابطهی معکوس با شاخص هدایت الکتریکی آب دریاچه (EC) دارد. این نوسانات اثرات زیست محیطی، اقتصادی، اجتماعی مهمی را به دنبال دارد. بررسی روند تغییرات دریاچه نشان میدهد که اگرروند به همین صورت ادامه یابد و اقدام مؤثری انجام نشود تا سال ۱۴۱۲ دریاچهی ارومیه از بین خواهد رفت و به شورهزار تبدیل خواهد شد.